23:46 |
26 Nëntor 2025
Q L
Në një ditë fatale rreth 4.5 miliardë vjet më parë, një trup qiellor me madhësinë e Marsit i quajtur Theia u përplas me proto-Tokën. Kjo ngjarje kataklizmike i transformoi të dy trupat në një masë të shkrirë shkëmbi dhe metali, nga e cila më vonë u formuan Toka dhe Hëna jonë. Por një pyetje kyçe që i ka ngatërruar prej kohësh shkencëtarët është se nga erdhi Theia?
Një studim i ri ofron një përgjigje të habitshme: duket se ajo ka origjinën në afërsinë tonë të menjëhershme, në zonat më të ngrohta dhe të brendshme të sistemit diellor, shkruan ScienceAlert , transmeton Klankosova.tv
Gjurmët e regjistruara në izotope
Sipas hulumtimit më të fundit të udhëhequr nga shkencëtarë nga Instituti Max Planck dhe Universiteti i Çikagos, Theia dhe proto-Toka mund të kenë qenë fqinje. Për më tepër, Theia ka të ngjarë të jetë formuar edhe më afër Diellit sesa pjesa më e madhe e materialit që përbën planetin tonë.
Ata arritën në këtë përfundim duke analizuar mostra nga Toka, Hëna dhe meteoritët, duke krahasuar raportet e izotopeve të ndryshme – versione më të lehta dhe më të rënda të të njëjtit element. “Përbërja e një trupi arkivon të gjithë historinë e formimit të tij, përfshirë vendin e origjinës”, shpjegon kozmokimisti Thorsten Kleine.
Ndërsa planeti ftohej, materialet u stabilizuan bazuar në masën dhe vetitë e tyre. Metalet si hekuri dhe molibdeni u zhytën shpejt në bërthamën e proto-Tokës, ndërsa zirkoniumi mbeti në mantel. Prandaj, shkencëtarët supozojnë se shumica e hekurit që gjendet në mantelin e Tokës sot duhet të ketë mbërritur më vonë – me shumë mundësi nga ndikimi i Theias.
